Afval verbranden is schadelijk
Afval verbranden in de tuin of in je kachel is veel schadelijker dan we denken. Maar liefst 53% van de dioxine-uitstoot wordt veroorzaakt door vuurtjes in de tuin. Overheid en industrie tonen dat het anders kan. Slechts 0,2% van de totale dioxine-uitstoot wordt nog veroorzaakt door huisvuilverbrandingsinstallaties. Ook industriële dioxinebronnen zijn aan strikte normen onderworpen. Maar terwijl het aandeel van de industriële bronnen afneemt, blijft het relatieve aandeel van de dioxine-uitstoot door de bevolking toenemen.
Er is een zeer hoge dioxine-uitstoot bij het verbranden van allerhande hout- en plasticafval (waaronder pvc-flessen). Maar ook de verbranding van "onschuldig" tuinafval zoals snoeihout en bladeren zorgt voor aanzienlijke concentraties dioxines, stof en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's), zelfs bij de verbranding in een gesloten kachel. Vele burgers kopen een kachel met te grote capaciteit, wat vaak leidt tot een onvolledige verbranding. Hierbij komen schadelijke gassen en roet vrij, ook in een woning. Een toestel met de juiste capaciteit en een correcte manier van stoken is dan ook van enorm belang.
Deze schadelijke stoffen hebben uiteraard gevolgen voor onze gezondheid. Vooral dioxines, PAK's en fijn stof vormen een gevaar. We ademen ze in of ze komen via de bodem in ons voedsel en vervolgens in ons lichaam terecht. Ze veroorzaken problemen van tijdelijke hinder, irritatie van neus, keel en ogen, hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid, tot luchtwegproblemen zoals astma en zelfs aangeboren afwijkingen, hartproblemen of kanker.
Denk aan de buren
Ook de buren lopen alle risico's die gepaard gaan met het stoken van afval en ondervinden hiervan heel wat hinder. Niet enkel de vuurtjes buiten verspreiden smerige, stinkende lucht, die allesbehalve aangenaam is voor omwonenden en voorbijgangers. Ook gaan planten in de omgeving kapot aan de walm van een vuurtje en het is erg ongezond voor het wasgoed.
Stook slim
Een houtkachel of open haard brandt doorgaans meer voor de gezelligheid dan voor de warmte. Bij verbranding van hout komen schadelijke stoffen vrij. Door op enkele eenvoudige punten te letten voorkomt u overlast en gezondheidsproblemen.
Door het vrijkomen van schadelijke gassen uit een houtkachel of open haard te beperken, beschermt u behalve uw gezondheid en die van uw buren ook het milieu. Luchtaanvoer en een goede stookinstallatie zijn cruciaal, net als het stoken van schoon, droog hout (bij voorkeur houtbriketten). Laat uw schoorsteen minstens een keer per jaar onderhouden. Vermijd stoken bij windstil of mistig weer om overlast te voorkomen.
• Verantwoord hout stoken beperkt de gezondheidsrisico's en de milieubelasting. Het vuur levert de minste schadelijke gassen op als er een volledige verbranding plaatsvindt: met veel zuurstof (luchttoevoer) en onder hoge verbrandingstemperatuur. Dat kunt u zelf bevorderen.
Allereerst is goede brandstof belangrijk. Houtbriketten of kurkdroog hakhout zijn de beste keuze. Stook nooit geverfd of geïmpregneerd hout vanwege de vele schadelijke stoffen die vrijkomen bij verbranding.
Zorg altijd voor een goed geïnstalleerde kachel of haard, én voldoende ventilatie.
...ook voor de buren
Als er geen wind staat, is het beter om de houtkachel of open haard niet te gebruiken. Aangezien de schoorsteen bij zulke weersomstandigheden slecht trekt, vergroot stoken dan de kans op luchtvervuiling binnenshuis. Bovendien verwaait buiten de rook niet. Dat kan flinke overlast veroorzaken bij buurtbewoners. Vooral mensen met gevoelige luchtwegen, zoals longpatiënten of mensen met astma, kunnen veel te lijden hebben van rook en (onzichtbare) verbrandingsgassen
Tips
• Stook alléén houtpellets, houtbriketten of schoon, droog hakhout. Anders komen nodeloos veel gevaarlijke gassen vrij.
• Zorg voor goede ventilatie en laat uw schoorsteen minstens één keer per jaar schoonmaken.
• Zorg voor een schone en volledige verbranding door voldoende zuurstoftoevoer en een goede verbrandingstemperatuur. Kies een houtkachel met een passend vermogen, zodat u het vuur niet hoeft te temperen.
• Kies een kachel met hoog rendement voor een zuinige en schone verbanding met een stuw- of keerschot bovenin de kachel. Dan verbranden schadelijke rookgassen alsnog volledig.
• De naam ´allesbrander´ voor sommige houtkachels is ronduit misleidend: ook deze kachels zijn louter geschikt voor schoon hout. Het verbranden van afval als spaanplaat, behandeld hout en oude kranten is bovendien wettelijk verboden.
• Stook niet bij windstil of mistig weer om overlast te voorkomen
• Vanwege de milieuvervuiling en gezondheidsrisico's zijn houtkachels niet aan te raden als hoofdverwarming in dichtbebouwde gebieden. Hier is de kans op overlast voor omwonenden al snel aanzienlijk. Houtkachels zijn vooral geschikt als sfeer- of als bijverwarming in de woonkamer. Door verstandig te stoken kunnen de risico’s in huis en de overlast voor omwonenden worden beperkt.
Goede ventilatie
Een houtkachel met een zo hoog mogelijk rendement beperkt de luchtvervuiling en de risico's voor de gezondheid. Een kachel met een vermogen dat past bij de woning, helpt daar ook bij, net als een goed aangelegd en onderhouden schoorsteen of rookkanaal.